Điều trị bệnh lí còn tồn tại ống phúc tinh mạc bằng PTNS có sử dụng kim Endoneedle hỗ trợ

Cập nhật chẩn đoán và điều trị bệnh trẻ em: Điều trị bệnh lí còn tồn tại ống phúc tinh mạc bằng phẫu thuật nội soi có sử dụng kim Endoneedle hỗ trợ

TS.Phạm Duy Hiền

TS.Trần Anh Quỳnh

ĐẠI CƯƠNG

Bệnh lý còn ống phúc tinh mạc là trạng thái còn tồn tại ống phúc tinh mạc ngoài giai đoạn sinh lý, gây nên triệu chứng, à bệnh lý phổ biến nhất trong ngoại nhi. Các hình thái lâm sàng bao gồm thoát vị bẹn gián tiếp, nước màng tinh hoàn,nang thừng tinh. Điều trị không phức tạp, nhưng có nguy cơ biến chứng nặng nề  80-100% trẻ sơ sinh còn ống phúc tinh mạc, đại đa số đóng trong 6 tháng đầu, tỷ lệ đóng từ 3-5 tuổi thấp.

CHẨN ĐOÁN 

Thoát vị bẹn

Triệu chứng lâm sàng

Khối phồng lên từng đợt ở bẹn± bìu/môi lớn 

Đặc biệt xảy ra khi tăng áp lực ổ bụng: trẻ quấy khóc, ho, rặn, chạy nhảy…

Khi nằm yên khối tự hết 

Có thể phồng bẹn, bìu liên tục mà trẻ không đau: khi nội dung thoát vị là mạc nối lớn 

Thoát vị bẹn nghẹt: khối chắc, trẻ quấy khóc, đau 

Biểu hiện tắc ruột: nôn, bí đại tiện. Có thể dẫn đến hoại tử ruột, viêm phúc mạc, tử vong. Ở trẻ nữ: hoại tử buồng trứng

Cận lâm sàng

X-quang: chụp bụng không chuẩn bị có thể thấy hình ảnh tắc ruột, 

Siêu âm: thấy ống phúc tinh mạc, nội dung bên trong

Nước màng tinh hoàn, nang thừng tinh

Triệu chứng lâm sàng:

Bìu to lệch (khi một bên)

Không đau 

Không sờ rõ tinh hoàn  đối với nước mảng tinh hoàn, sờ thấy khối riêng biệt trên tinh hoàn hoặc ở bẹn đối với nang thừng tinh

Sờ căng như nang dịch, bóp không nhỏ lại

Không ảnh hưởng bởi vận động, tư thế… 

Cận lâm sàng: siêu âm thấy khối dịch

Chẩn đoán phân biệt

Giữa 3 trạng thái: thoát vị bẹn, nang thừng tinh, nước màng tinh hoàn 

Giữa còn ống phúc tinh mạc và các bệnh lý khác:Hạch bẹn viêm, u

Trạng thái đau bìu cấp:Xoắn tinh hoàn, xoắn phần phụ tinh hoàn, viêm tinh hoàn/mào tinh hoàn, áp xe bìu.

Giãn tĩnh mạch tinh, côn trùng đốt, u tinh hoàn, u bạch huyết bìu, bẹn, thoát vị bẹn trực tiếp, thoát vị đùi 

Điều trị phẫu thuật nội soi có sử dụng kim Endoneedle hỗ trợ

Bệnh nhân được gây mê toàn thân bằng nội khí quản, đặt thông tiểu làm giảm thể tích bàng quang. Tư thế nằm ngửa, vuông góc hoặc dọc theo chiều dài bàn mổ tùy theo từng bệnh nhân. Dàn nội soi đặt trước mặt đối diện với phẫu thuật viên.

Đặt 01 trocar 5mm tại rốn và 1 trocar 3mm tại điểm chính giữa đường trắng giữa dưới rốn. Áp lực bơm khí CO2 là 6mmHg.

Quan sát đánh giá lỗ bẹn sâu 2 bên. Dùng kim Neoneedle có luồn chỉ Ethibon 2/0 hoặc 3/0 xuyên qua thành bụng ngang mức đầu ngoài nếp lằn bụng tới lớp phúc mạc thành bụng, tiến hành luồn kim dưới lớp phúc mạc, tách lớp phúc mạc ra khỏi ống dẫn tinh và bó mạch tinh (ở trẻ trai), luồn hết ½ chu vi của lỗ ống phúc mạc ngang mức lỗ bẹn sâu thì cho đầu kim ra khỏi lớp phúc mạc, dùng panh nội soi 3mm kẹp đầu chỉ kéo vào trong ổ bụng và rút kim ra khỏi ổ bụng. Tiếp tục xuyên kim ở vị trí ban đầu vào tới lớp phúc mạc và tách lớp phúc mạc còn lại của ½ chu vi lỗ ống phúc mạc ở phía trên tới chỗ ra của đầu chỉ phía trong, dùng panh cho đầu chỉ luồn qua thòng lọng của kim và kéo đầu chỉ ra ngoài. Kiểm tra lại lỗ ống phúc mạc có kín không và buộc kín lỗ ống phúc mạc.  Rút trocar và khâu lại các lỗ trocar.

TAI BIẾN VÀ BIẾN CHỨNG

Chảy máu vị trí xuyên kim => Xử trí: dùng gạc ép cầm máu

Rất ít xảy ra tai biến và biến chứng.

TÀI LIỆU THAM KHảO

Trương Nguyễn Uy Linh (2018) “Ngoại nhi lâm sàng”, NXB Y học.

Nguyễn Thanh Liêm (2002) “Phẫu thuật tiết niệu trẻ em”, NXB Y học.

Glick PL., Boulanger SC. (2012). “Inguinal Hernias and Hydroceles” Pediatric Surgery, 7^th edi, Arnold, pp. 985-1001.

Masao Endo, Toshihiko Watanabe, Miwako Nakano, Fumiko Yoshida, Etsuji Ukiyama. (2009). Laparoscopic completely extraperitoneal repair of inguinal herniain children: a single-institute experience with 1,257 repairscompared with cut-down herniorrhaphy. Surg Endosc (2009) 23:1706–1712.