Hướng dẫn người bệnh thực hiện lọc màng bụng tại nhà

Nội dung chính

 Nội dung chi tiết

Kiến thức: Phân biệt thận khoẻ mạnh và thận suy

Thận là gì và ở đâu?

Tại sao thận lại quan trọng?

Thận hoạt động như thế nào?

5 vai trò chính của thận

Những dấu hiệu và triệu chứng của suy thận

Tại sao thận của tôi bị hư?

Thẩm phân phúc mạc hay LMB hoạt động như thế nào?

Tại sao tôi cần lọc máu?

CAPD viết tắt cho chữ gì? CAPD là gì?

Trao đổi dịch – các giai đoạn khác nhau.

Loại bỏ chất thải và nước thừa

Bắt đầu LMB

Những dụng cụ nào cần cho việc thay dịch?

Những thành phần của hệ thống LMB là gì? – Túi đôi?

Khi nào thực hiện trao đổi dịch?

Có thể trao đổi dịch ở đâu?

Chuẩn bị khu vực thay dịch như thế nào?

Làm ấm túi dịch bằng cách nào?

Chăm sóc ống thông phúc mạc của bạn như thế nào?

Ống thông LMB là gì?

Đầu nối Titianum

Xác định lổ thoát

Chăm sóc ống thông như thế nào?

Cách chăm sóc lỗ thoát như thế nào ?

Những dấu hiệu và triệu chứng của nhiễm trùng lỗ thoát

Phải làm gì khi nghi ngờ nhiễm trùng lỗ thoát?

Hậu quả của nhiễm trùng lỗ thoát

Nhận thức về vấn đề vệ sinh

Vô trùng hay không có sự hiện diện của vi trùng là gì?

Các ví dụ về vệ sinh nơi thay dịch, vệ sinh vùng bụng, kiểm tra túi đôi…

2 nơi mà vi trùng có khả năng đi vào màng bụng

Vi trùng đến từ đâu?

Làm thế nào để có thể ngăn cản sự lây lan của vi trùng: bản thân, nhà ở, phòng thay dịch

Quy trình rửa tay vô trùng trước khi thay dịch

Những bước đơn giản để tránh sự lây lan của vi trùng

Quy trình trao đổi dịch LMB

Chuẩn bị các dụng cụ

Kết nối với hệ thống túi đôi

Xả dịch cũ ra - Cho dịch mới vào - Đậy nút

Cân dịch và ghi sổ thay dịch

Làm thế nào để bỏ túi dịch xả?

Tầm quan trọng của việc ghi sổ thay dịch

Làm thế nào để giữ cân bằng dịch của bạn?

Cân bằng dịch là gì?

Làm thế nào để kiểm soát dịch?

Làm thế nào để phân biệt giữa trọng lượng cơ thể và trọng lượng dịch?

cách quan trọng để kiểm soát trọng lượng của bạn?

Những dấu hiệu và triệu chứng của thừa dịch?

5 cách kiểm soát cân bằng dịch của bạn

Quá tải dịch là gì?

Thiếu nước là gì?

Dinh dưỡng trong CAPD

Ăn uống đúng cách

Tại sao cần ăn thức ăn giàu đạm và đạm có trong những loại thức ăn nào?

Theo sau đó là gì và tại sao cần giới hạn những thứ  này? (Phốt pho và Kali), những thực phẩm có nhiều phốt pho và Kali

Muối - Điều gì xảy ra nếu ăn quá nhiều muối

Những thực phẩm có nhiều muối

Nước – Làm thế nào để biết uống bao nhiêu?

Bảng hướng dẫn - Lượng nước trong các nhóm thực phẩm

Làm thế nào để ăn uống đúng cách – Những qui tắc vàng

Hiểu biết về thuốc

Loại thuốc đang uống là những thuốc gì?

Tại sao phải uống những thuốc này? (Kháng sinh, thuốc huyết áp, Insulin, thuốc nhuận trường, thuốc tạo máu)

Kiểm tra các xét nghiệm

Những xét nghiệm theo dõi chung:

Giải thích mục đích và ngưỡng bình thường

Bộ xét nghiệm thận

Bộ xét nghiệm gan

Huyết học

Các xét nghiệm chuyên về LMB - P.E.T/ KT/V

Phân loại những biến chứng của CAPD

VPM

Những dấu hiệu và triệu chứng

Tầm quan trọng của việc điều trị sớm

Phải làm gì nếu dịch xả bị đục

Tơ huyết

Tơ huyết là gì?

Phải làm gì?

Dịch xả có máu

Tại sao trong dịch xả có máu?

Phải làm gì?

Thiếu máu

Táo bón

Ngứa

Những vấn đề về xương

Màu da

Chuẩn bị đủ dịch cần dùng (Kho dịch)

Đặt dịch và cách thức vận chuyên dịch về nhà

Tầm quan trọng phải có đủ dịch dùng - khoảng an toàn lượng dịch dự trữ

Dự trữ dịch đúng cách

Cuộc sống hằng ngày

Giải thích sự linh động của việc thay dịch trong giới hạn cho phép

Khuyến khích tập thể dục, tránh các môn thể thao như đá bóng

Tránh khiêng nhấc những vật nặng – nguy cơ thoát vị

Những hoạt động bên ngoài

Những số điện thoại quan trọng cần giữ

Bệnh viện nơi thực hiện LMB

Số cấp cứu

Lịch tái khám

Tái khám

Lần 1 (2 tuần sau)

Lần 2 (2 tuần sau)

Hằng tháng

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do chu kỳ kinh nguyệt.

Nó sẽ tự hết không vấn đề gì.

Do mang vác vật nặng.

Tránh mang vác vật nặng và nên đến ngay trung tâm lọc thận.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Dịch lưu trong khoang phúc mạc trong nhiều giờ, ví dụ lần thay dịch đầu tiên vào buổi sáng.

Không cần phải lo lắng (nếu nó vẫn tồn tại, hãy đến trung tâm lọc thận).

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Khi thao tác thay dịch đụng vào hoặc làm rơi các ống nối, hoặc cổng ra của túi Ultrabag™

Không sử dụng các vật dụng này nữa, bỏ đi và thay thế cái khác

Khi làm ô nhiễm phần vô trùng của bộ chuyển tiếp.

Kẹp kẹp xoắn trên bộ phận chuyển tiếp ngay lập tức. Đến trung tâm lọc thận để thay bộ phận chuyển tiếp khác.

Khi đụng vào phần vô trùng của nắp đậy hoặc làm rơi nó.

Không sử dụng bộ phận này nữa. Bỏ nó đi và thay thế cái mới.

LƯU Ý

Bỏ các bộ phận đi nếu:

Các túi dịch lọc không có khóa kéo, hoặc được đậy không đúng.

Túi đựng nắp đậy (MiniCap):

Bị hở hoặc rách.

Miếng xốp bên trong bị khô hoặc không có povidone iodine. Thay thế bộ phận bỏ đi bằng bộ mới

Nếu người bệnh không bảo đảm sự vô trùng của sản phẩm, nên bỏ đi và bắt đầu thay dịch với cái mới.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Nếu làm rách bất cứ phần nào trong hệ thống túi đôi UltraBag™.

NGAY LẬP TỨC kẹp kẹp xoắn trên bộ chuyển tiếp, thay nắp đập mới và thay thế hệ thống túi đôi mới.

Bộ chuyển tiếp bị tổn thương.

NGAY LẬP TỨC kẹp kẹp xoắn trên bộ chuyển tiếp, kẹp kẹp xanh trên ống thông càng gần bộ phận nối bằng Titanium càng tốt, kẹp sao cho không làm tổn thương miệng lỗ thoát, theo hướng dẫn của điều dưỡng thẩm phân, và đến ngay trung tâm lọc thận.

Bộ phận nối bằng titanium và bộ chuyển tiếp được nối không đúng cách.

NGAY LẬP TỨC kẹp kẹp xoắn trên bộ chuyển tiếp và đặt kẹp xanh trên dây dẫn trên bộ chuyển tiếp và đến trung lọc thận ngay.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do quên không mở kẹp trên dây truyền.

Mở kẹp ra.

Do quên không bẻ phần van nhựa.

Có thể bẻ phần van nhựa ngay cả khi nó đã được nối kết.

Do quên không mở kẹp xoắn trên bộ chuyển tiếp.

Mở kẹp xoắn trên bộ chuyển tiếp  (nếu chuyện này tiếp tục xảy ra, nên đến trung tâm lọc thận).

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Kẹp xoắn trên bộ chuyển tiếp bị kẹp lại.

Mở kẹp xoắn trên bộ chuyển tiếp

Khi bị táo bón.

Dùng thuốc nhuận trường mà bác sỹ chỉ định và thay đổi tư thế thường xuyên. Đừng quên ăn những thức ăn giàu chất xơ. Nếu tắc ống vẫn tiếp diễn, đi khám bác sỹ ngay.

Ống thông hay bộ chuyển tiếp bị xoắn vặn hay bị gập ống.

Kéo thẳng ống ra hay làm cho ống hết bị gập.

Ống thông không đúng vị trí.

Thay đổi tư thế thường xuyên (lăn qua lăn lại hoặc cúi lên xuống). Nếu vấn đề này vẫn tồn tại, đến trung tâm lọc thận NGAY LẬP TỨC.

Các dây dẫn dịch hoặc ống thông bị gập góc hay chồng lên nhau.

Kiểm tra từng bộ phận này và phải bảo đảm không bị tắc nghẽn (nếu vấn đề này vẫn tiếp tục xảy ra, đừng cố cho dịch vào và đến trung tâm lọc thận NGAY LẬP TỨC).

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do có mặt fibrin.

Đến trung tâm lọc thận để bác sỹ hướng dẫn bạn cần làm gì.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do VIÊM PHÚC MẠC

Giữ lại túi dịch xả ra bị đục đầu tiên, đừng bỏ đi; bạn phải mang đến bệnh viện ngay lập tức để làm xét nghiệm cận lâm sàng và xác định loại vi khuẩn gây nhiễm trùng. Làm theo hướng dẫn của Bác sỹ và điều dưỡng.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Vùng miệng lỗ thoát chưa lành hoàn toàn.

Đắp gạc vô trùng lên miệng lỗ thoát và đến trung tâm lọc thận NGAY LẬP TỨC. Không thực hiện bất cứ lần thay dịch nào.

Nhiễm trùng tại miệng lỗ thoát

Đến trung tâm lọc thận ngay lập tức.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Có thể do đã thực hiện nhiều lần thay dịch hơn chỉ định.

Ví dụ: cho dịch lọc vào thay vì xả ra.

Nếu bạn cần nhiều lượng dịch hơn được chỉ định, bạn nên thông báo cho bác sỹ hay điều dưỡng về lý do bạn phải thay đổi số lượng dịch để bạn sẽ được gửi đến trong lần giao dịch kế tiếp.

Do bàn giao sai số lượng dịch cho bạn.

Thông báo cho Baxter càng sớm càng tốt thông qua bộ phận chăm sóc khách hàng (Customer Service Representative).

Đừng chờ cho đến khi hết cạn dịch.

Phải chắc chắn rằng Baxter giao đúng số lượng túi dịch và Nắp đậy ở mỗi lần giao dịch.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do được bàn giao nhiều hơn số lượng chỉ định.

Báo cho trung tâm lọc thận rằng bạn có dư số lượng dịch lọc.

Do bạn đã không thực hiện một số lần thay dịch.

Không bao giờ bỏ thay dịch. Việc bỏ dỡ này khiến bạn cảm thấy mệt mỏi, yếu ớt, chán ăn, buồn nôn hay chóng mặt do nước và các chất thải (urê và creatinine) sẽ tích lũy trong cơ thể.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do VIÊM PHÚC MẠC

Nếu dịch trong túi xả bị đục, đến trung tâm lọc thận NGAY LẬP TỨC. Nếu dịch không đục, nhưng bạn bị sốt cũng phải đến trung tâm lọc thận ngay.

Vị trí đặt ống thông chưa lành.

Đến trung tâm lọc thận. Có thể bạn cần phải uống thuốc cho đến lúc chỗ đó lành.

Nếu đau xảy ra vào lúc cuối quá trình xả dịch, có thể do đầu ống thông chạm vào màng bụng hoặc do ống thông chạm vào mạc nối do lực hút.

Giảm tốc độ xả bằng cách kẹp một phần bộ chuyển tiếp vào cuối kỳ xả dịch.

Do táo bón.

Tham vấn bác sĩ dinh dưỡng để bảo đảm rằng bạn đang có chế độ ăn thích hợp. Khám bác sĩ bởi vì có thể bạn cần dùng thuốc nhuận trường nếu vấn đề này thường xuyên xảy ra.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do VIÊM PHÚC MẠC

Nếu dịch trong túi dịch xả ra bị đục, hãy đến trung tâm lọc thận NGAY LẬP TỨC để họ sẽ chỉ cho bạn cách điều trị cần thiết.

Do nhiễm trùng tại miệng lỗ thoát.

Kiểm tra miệng lỗ thoát. Nếu đỏ, chảy mủ, bị sưng hay bị tổn thương, đến trung tâm lọc thận để bắt đầu được điều trị thích hợp. Nhiễm trùng miệng lỗ thoát có thể gây viêm màng bụng, vì vậy cần phải theo dõi sát màu sắc dịch chảy ra.

Do bị cúm, cảm lạnh, hay nhiễm trùng đường tiểu.

Nếu bạn không có dấu hiệu bị viêm màng bụng hay nhiễm trùng miệng lỗ thoát, có lẽ bạn bị cúm, cảm lạnh, nhiễm trùng đường tiểu, hay bất cứ tình trạng nhiễm trùng nào khác, đó là lý do bạn nên đến trung tâm lọc thận để có điều trị thích hợp.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Có thể do bạn bị tăng huyết áp.

Nếu bị nhức đầu, có thể do bạn bị cao huyết áp. Đo huyết áp và ghi lại trên bảng theo dõi theo hướng dẫn của điều dưỡng. Hãy đến trung tâm lọc thận.

Có thể do huyết áp thấp.

Kiểm tra cân nặng và huyết áp. Nếu trị số thấp, có thể bạn bị mất nước, hoặc liều thuốc hạ áp quá cao. Nếu chuyện này xảy ra, bạn cần đến trung tâm lọc thận ngay để bác sĩ điều chỉnh dịch thẩm phân và toa thuốc.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do bị dư nước trong cơ thể.

Kiểm tra cân nặng và huyết áp. Nếu trị số cao, bạn cần:

Kiểm tra xem ống thông có hoạt động tốt không?

Giảm lượng muối và nước ăn vào.

Dùng dịch lọc có nồng độ đường cao nếu bạn có.

Đến trung tâm lọc thận để kiểm tra chế độ ăn và dịch lọc.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do bị dư nước trong cơ thể.

Đến trung tâm lọc thận NGAY LẬP TỨC.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do dịch lọc quá lạnh

Lần sau nhớ làm ấm dịch bằng cách dùng nhiệt khô.

Dịch chảy vào quá nhanh.

Kẹp bớt bộ chuyển tiếp để dịch chảy vào chậm hơn.

Có khí trong dây dẫn.

Phải bảo đảm rằng đã đuổi khí trong đường ống trước khi mở kẹp bộ chuyển tiếp để cho dịch vào.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do nhiễm trùng miệng lỗ thoát.

Kiểm tra miệng lỗ thoát. Nếu bị đỏ, rỉ mủ, sưng nề, hoặc bị tổn thương, hãy đến trung tâm lọc thận để bắt đầu điều trị thích hợp. Nhiễm trùng miệng lỗ thoát có thể gây viêm màng bụng, đó là lý do tại sao phải theo dõi sát dịch xả ra.

Do kích thích quanh miệng lỗ thoát.

Giữ cho ống thông cố định tại chỗ  sao cho nó không bị di động (bất động). Kích thích có thể gây ra nhiễm trùng miệng lỗ thoát.

Do nhiễm trùng bên trong đường hầm ống thông.

Kiểm tra đường hầm ống thông. Nếu bị sưng nề hoặc đỏ tấy, hãy đến trung tâm lọc thận ngay.

Nguyên nhân

Cần làm gì?

Do VIÊM PHÚC MẠC.

Nếu dịch xả ra bị đục, đến trung tâm lọc thận NGAY LẬP TỨC.

Do ăn thứ gì đó không hợp với bạn.

Nếu bạn bị tiêu chảy, hãy đến trung tâm lọc thận NGAY LẬP TỨC.

Do giảm hiệu quả lọc.

Theo đúng chỉ định trong toa (ít nhất 4 lần thay dịch một ngày). Nếu bạn đã theo đúng liều, phải đến trung tâm lọc thận ngay để điều chỉnh liều lọc thận.