Bài giảng QT đặt ống thông điện thế cơ hoành trong PT thở máy XN hỗ trợ ĐK bằng tín hiệu thần kinh

Bài giảng Quy trình đặt ống thông điện thế cơ hoành trong phương thức thở máy xâm nhập hỗ trợ điều khiển bằng tín hiệu thần kinh (Neurally Adjusted Ventilatory Assist-NAVA) 

ĐẠI CƯƠNG

Bệnh nhân (BN) thở máy phương thức NAVA cần đặt 1 ống thông điện thế cơ hoành vào dạ dày, nhờ đó máy thở nhận ra hoạt động điện của cơ hoành và sẽ hỗ trợ nhịp thở cho BN do vậy nó sẽ giúp cho nhịp thở của BN và nhịp thở của máy luôn đồng thì với nhau.

CHỈ ĐỊNH 

BN có chỉ định thở máy phương thức NAVA (quy trình phương thức thở NAVA)

CHỐNG CHỈ ĐỊNH

Chống chỉ định cho ăn qua sonde dạ dày qua đường mũi hoặc miệng (phẫu thuật đường hô hấp trên gần đây, phẫu thuật thực quản, chảy máu thực quản...)

Bệnh nhân có chỉ định chụp MRI

Chống chỉ định thở máy phương thức NAVA

CHUẨN BỊ

Nhân viên y tế:

01 Bác sỹ và 01 điều dưỡng chuyên khoa Hồi sức cấp cứu

Chuẩn bị dụng cụ 

01 ống thông điện thế cơ hoành (Edi catheter)  cỡ 16F .

Máy thở có phương thức thở NAVA, đã được khử khuẩn.

Mô đun điện thế cơ hoành, cáp điện thế cơ hoành.

01 bơm tiêm 50 ml, gạc vô trùng, băng dính, 02 đôi găng tay vô khuẩn , 02 găng tay sạch, 01 lọ parafin.

Ống nghe, khăn bông, tăm bông dùng vệ sinh mũi.

Khay hạt đậu, canuyn mayo (nếu cần).

Bộ dụng cụ tiêm truyền.

Dung dịch sát khuẩn tay nhanh.

Chuẩn bị BN:

Giải thích cho BN việc cần thiết đặt ống thông điện thế cơ hoành (nếu BN tỉnh)

Bệnh án:

Ghi chép đầy đủ các thông số cần theo dõi. Kiểm tra lại kết quả các xét nghiệm

CÁC BƯỚC TIẾN HÀNH

Kiểm tra chức năng của mô đun điện thế cơ hoành

Đưa mô đun điện thế cơ hoành vào khe chứa mô đun ở trên máy thở

Nối cáp điện thế cơ hoành với mô đun điện thế cơ hoành

Tháo nắp ở nút kiểm tra của mô đun và nối nút kiểm tra với đầu còn lại của cáp điện thế cơ hoành. Mô đun điện thế cơ hoành sẽ tự động được kiểm tra. 

Nếu “Edi Module test passed” xuất hiện trên màn hình: kiểm tra mô đun thành công.

Nếu thất bại: xem lại mô đun và cáp điện thế cơ hoành sau đó thử  lại

Đặt ống thông điện thế cơ hoành

Tính chiều dài ống thông sẽ đặt vào BN

Đo khoảng cách từ mũi đến dái tai và mũi ức (NEX)

Nếu đặt ống thông qua đường mũi, chiều dài sonde (Y) đặt vào dạ dày  được tính theo bảng sau

	Y: Khoảng cách đặt ống thông vào dạ dày
Fr/cm	Qua đường mũi	Qua đường miệng
16Fr	Y (cm) = NEX cm x 0,9 + 18	Y (cm) = NEX cm x 0,8 + 18

Nhúng ống thông điện thế cơ hoành vào nước khoảng vài giây để cho dễ đặt hơn và dẫn truyền điện của ống thông tốt hơn.

Đặt ống thông điện thế cơ hoành

Điều dưỡng rửa tay đúng quy trình kỹ thuật.

Điều dưỡng đội mũ, đeo khẩu trang, đi găng sạch.

Đưa dụng cụ đến giường BN.

Đặt BN ở tư thế fowler hoặc đầu cao nghiêng sang một bên.

Trải khăn trước ngực BN

Chuẩn bị sẵn băng dính đã cắt, đổ dầu nhờn vào bát, đi găng sạch.

Tháo găng, sát khuẩn tay nhanh.

Đi găng vô trùng vào tay thuận.

Dùng gạc tẩm parafin bôi trơn đầu ống thông dài khoảng 6 - 10 cm.

Tay thuận cầm đầu ống thông như kiểu cầm bút, một tay cầm phần còn lại của ống thông (đã cuộn gọn) đưa đầu ống thông nhẹ nhàng qua mũi hoặc miệng người bệnh. Khi đưa ống thông vào sâu khoảng 10 cm,  một tay nâng đầu người bênh sao cho cổ hơi gập về phía trước, một tay nhẹ nhàng đẩy ống thông đến vị trí đánh dấu trước.

Kiểm tra vị trí ống thông vào đúng dạ dày bằng 1 trong 2 cách:

Dùng bơm 50 ml hút thử dịch dạ dày

Bơm khoảng 30 -50 ml khí vào dạ dày, đặt ống nghe ở vị trí thượng vị, nghe có tiếng ục là ống thông đã vào tới dạ dày.

Cố định ống thông: dùng băng dính cố định ống thông vào mũi hoặc má bệnh nhân, ghi ngày đặt ống thông.

Kiểm tra vị trí của ống thông điện thế cơ hoành.

Kết nối ống thông  với cáp điện thế cơ hoành

Chọn nút “neural access”

Chọn “Edi catheter positioning”

Kiểm tra lại bằng đồ thị ECG

Kiểm tra sóng P và QRS xuất hiện ở chuyển đạo trên cùng, sóng P mất ở các chuyển đạo thấp hơn trong khi biên độ sóng QRS giảm ở các chuyển đạo đó.

Nếu sự chuyển dạng của điện thế cơ hoành  hiện trên đồ thị, quan sát chuyển đạo được đánh dấu bằng màu xanh nước biển.

Nếu chuyển đạo đánh dấu bằng màu xanh nước biển nằm ở chuyển đạo 2 và 3. Chắc chắn ống thông nằm đúng vị trí. Đánh dấu và xem lại  chiều dài ống thông đặt vào BN.

Nếu chuyển đạo đánh dấu bằng màu xanh nước biển xuất hiện ở chuyển đạo trên cùng , ống thông sâu, do vậy rút bớt ống thông từng bước một tương ứng với khoảng cách giữa 2 diện cực (1,6cm) cho đến khi chuyển đạo đánh dấu ở chuyển đạo 2 và 3. không rút ra quá 4 lần khoảng cách giữa 2 điện cực.

Nếu chuyển đạo đánh dấu bằng màu xanh nước biển xuất hiện ở chuyển đạo dưới cùng, ống thông nông, đẩy sâu ống thông vào cho đến khi chuyển dạo đánh dấu ở chuyển đạo 2 và 3.

Nếu sự chuyển dạng của điện thế cơ hoành không xuất hiện trên đồ thị, hỏng thiết bị.

THEO DÕI

Theo dõi vị trí đầu ống thông điện thế cơ hoành trên màn hình như trên.

TAI BIẾN VÀ XỬ TRÍ

Nếu đầu ống thông điện thế cơ hoành không đúng vị trí điều chỉnh như trên.

Nếu sự chuyển dạng của điện thế cơ hoành không xuất hiện trên đồ thị nếu hỏng ống thông điện thế cơ hoành thì thay ống thông khác.