Bài giảng Sử dụng và quản lý các máy y tế: Monitor, máy truyền dịch,máy bơm tiêm điện, máy điện tim

TT

Các bước thực hiện

Lý  do

1

Nhận định và chuẩn bị người bệnh:

Nhận định tri giác, sự hợp tác

Xác định đúng NB

Thông báo với NB về thủ thuật

Hướng dẫn NB tháo vật dụng bằng kim loại và phát sóng điện từ có trên người .

Vệ sinh vùng ngực và bụng người bệnh

Tránh nhầm NB

NB biết, hợp tác

Tránh nhiễu sóng khi máy hoạt động

Tạo sự tiếp xúc điện cực với NB tốt

2

Chuẩn bị điều dưỡng:

Trang phục, rửa/sát khuẩn tay

Hạn chế nhiễm khuẩn chéo

3

Cấp điện, khởi động máy:

Nối dây nguồn vào máy

Ấn và giữ phím nguồn khoảng 2 giây

Cấp điện, khởi động máy

4

Cài đặt ngày và giờ:

Ấn phím MENU

Ấn phím DETA & TIME lựa chọn, và ấn vào các phím năm, tháng, ngày, giờ, phút

Ấn vào phím SET

Ấn phím HOME

Để vào chương trình hoạt động của máy

Để hiển thị cửa sổ DETA & TIME (ngày và giờ), cài đặt ngày, giờ theo dõi người bệnh

Để nhớ lưu lại các động tác đã làm,

Quay về màn hình theo dõi

5

Cài đặt tên người bệnh:

Ấn phím MENU, chọn và ấn vào cửa sổ PATIENT INFO.

Ấn phím KEYBROARD vào các kỹ tự chữ trên bàn phím rồi chạm vào phím SET.

Để hiển thị cửa sổ MENU, cửa sổ PATIENT INFO.

Nhập tên người bệnh và lưu lại

6

Cài đặt chế độ theo dõi nhịp tim:

Ấn phím MENU, rồi phím ECG

Tại cửa sổ HR/PR ấn vào giới hạn trên dưới, ấn nhẹ vào phím tăng giảm để điều chỉnh.

Ấn vào phím HOME

Để hiển thị cửa sổ MENU, cửa sổ ECG VITAL ALARM (cảnh báo nhịp tim)

Đặt giới hạn trên và giới hạn dưới nhịp tim cho phép của người bệnh.

Quay lại màn hình theo dõi

7

Cài đặt chế độ theo dõi huyết áp:

Ấn nhẹ phím MENU, sau đó ấn phím NIBP

Tại cửa sổ SYS ấn nhẹ vào phím giới hạn trên, dưới, ấn phím tang hay giảm.

Tại cửa sổ MEAN ấn vào phím giới hạn trên, dưới rồi ấn phím tăng hay giảm.

Ấn vào phím HOME

Để hiển thị cửa sổ MENU, cửa sổ NIPB VITAL ALARM.

Đặt giới hạn trên và giới hạn dưới của huyết áp tối đa cho phép của người bệnh

Đặt giới hạn trên và giới hạn dưới HA trung bình cho phép của người bệnh.

Trở về màn hình ban đầu

8

Cài đặt chế độ theo dõi nhịp thở:

Ấn vào phim MENU, phím RESP để hiển thị cửa sổ REST VITAL ALARM.

Ấn vào phím tăng hay giảm

Ấn phím HOME

Để hiển thị cửa sổ MENU, cửa sổ REST VITAL ALARM.

Đặt giới hạn trên và giới hạn dưới nhịp thở cho phép của người bệnh.

Về màn hình theo dõi ban đầu

9

Cài đặt chế độ theo dõi nhiệt độ:

Ấn vào phím MENU, vào phím TEMP

Ấn vào phím giới hạn trên, dưới, phím tăng, giảm.

Ấn phím HOME

Để hiển thị cửa sổ MENU, cửa sổ TEMP VITAL ALARM

Cài đặt giới hạn trên và giới hạn dưới nhiệt độ cho phép của người bệnh.

Trở về màn hình theo dõi ban đầu

10

Cài đặt chế độ theo dõi bão hòa oxy (SpO₂)

Ấn vào phím MENU, phím SpO₂

Ấn vào phím giới hạn trên, dưới, phím tăng, giảm.

Ấn phím HOME

Để cửa sổ hiển thị MENU, cửa sổ SpO₂

VITAL ALARM.

Cài đặt giới hạn trên và giới hạn dưới SpO₂ cho phép của người bệnh.

Trở về màn hình theo dõi ban đầu

11

Theo dõi điện tim, nhịp thở, nhịp tim:

Dán điện cực vào người bệnh: dán vào 3 vị trí: trên thành ngực phải, ngực trái và dưới mạng sườn trái (xem hình - 3 lead ECG).

Gắn đầu kẹp điện cực vào điện cực dán, nối cáp điện cực vào dây nối ECG, nối dây nối ECG vào ổ cắm Monitor.

Quan sát ECG, nhịp thở, nhịp tim trên màn hình theo dõi của monitor (Home).

Điện cực tiếp xúc với người bệnh

Để nối Monitor với người bệnh

Đánh giá sự hoạt động của tuần hoàn và hô hấp.

12

Theo dõi SpO₂:

Lựa chọn ống đo, nối ống với dây SpO₂, nối

dây SpO₂ vào máy Monitor - Gắn ống đo vào người bệnh

Quan sát SpO₂ trên màn hình trên màn hình theo dõi (Home).

Theo dõi độ bão hòa oxy mao mạch

Để thiết bị đo tiếp xúc với người bệnh

Đánh giá độ bão hòa oxy mao mạch người bệnh.

13

Theo dõi huyết áp:

Lựa chọn bao đo huyết áp, nối bao đo vào dây dẫn khí đo huyết áp.

Xác định động mạch vùng khuỷu tay, quấn băng đo huyết áp vào tay người bệnh

Ấn vào phím START/STOP trên thân máy

Ấn vào phím HOME

Theo dõi được chính xác chỉ số huyết áp của người bệnh.

Quấn băng đo HA đúng vị trí

Để đo và theo dõi chỉ số huyết áp (chế độ đo bằng tay).

Quay lại màn hình theo dõi

14

Theo dõi nhiệt độ:

Lấy đầu dò đo nhiệt độ, nối với dây dẫn

nhiệt, khe cắm trên Monitor

Gắn đầu dò nhiệt độ vào người bệnh

Dữ liệu về nhiệt độ sẽ được hiển thị trên màn hình.

Để nối máy với người bệnh

Để máy tiếp xúc với da người bệnh

15

Nhận định kết quả và xử trí:

Quan sát kết quả trên màn hình, dấu hiệu cảnh báo đã cài đặt để nhận định.

Chăm sóc và báo cáo BS khi NB có diễn biến bất thường

16

Thu dọn dụng cụ:

Tắt máy: ấn và giữ phím nguồn trong 2 giây

Tháo băng huyết áp, các đầu điện cực, đầu dò nhiệt độ ra khỏi người bệnh.

Vệ sinh vùng da gắn điện cực

Đặt người bệnh tư thế thoải mái

Rút các đầu dây nối ra khỏi máy. Rút dây điện nguồn.

Vệ sinh máy bằng khăn mềm

Để ngắt nguồn điện

Làm sạch vùng da gắn điện cực

Thu dọn dụng cụ sau khi sử dụng

Bảo quản máy sau sử dụng

17

Ghi hồ sơ chăm sóc:

Ghi đầy đủ kết quả đã theo dõi theo thời gian, diễn biến của người bệnh xảy ra trong quá trình theo dõi (nếu có)

Đảm bảo theo dõi liên tục

TT

Nội dung

Mức độ

Đạt

Không đạt

Ghi chú

1

Nhận định và chuẩn bị người bệnh

2

Chuẩn bị điều dưỡng

3

Cấp điện, khởi động máy

4

Cài đặt ngày và giờ

5

Cài đặt tên người bệnh,

6

Cài đặt chế độ theo dõi ECG, nhịp tim, 

7

Cài đặt chế độ theo dõi huyết áp

8

Cài đặt chế độ theo dõi nhịp thở

9

Cài đặt chế độ theo dõi thân nhiệt

10

Cài đặt chế độ theo dõi SpO₂

11

Theo dõi điện tim, nhịp thở, nhịp tim

12

Theo dõi SpO₂

13

Theo dõi huyết áp

14

Theo dõi nhiệt độ

15

Nhận định kết quả, chăm sóc và báo cáo BS diễn biến bất thường

16

Thu dọn dụng cụ

Đặt người bệnh tư thế thoải mái

17

Ghi hồ sơ

TT

Các bước thực hiện

Lý  do

1

Nhận định và chuẩn bị người bệnh:

Nhận định sự hợp tác của bệnh nhân, vị trí

truyền dịch, tình trạng NB

Thực hiện 5 đúng

Thông báo cho người bệnh về thủ thuật

Hướng dẫn NB VS trước khi truyền (nếu cần)

Phòng sai sót

NB hiểu, yên tâm hợp tác

2

Chuẩn bị điều dưỡng:

Trang phục, vệ sinh tay, đi găng

3

Chuẩn bị máy truyền dịch, dịch truyền:

Nối dây nguồn vào máy

Cắm dây nối đầu dò nhỏ giọt vào máy

Ấn phím bật/tắt (ON/OFF)

Kiểm tra dịch truyền, 5 đúng

Cấp điện, khới động máy

4

Chuẩn bị đường truyền: xé túi đựng dây truyền, điều chỉnh khóa về phía dưới (gần kim), cắm dây truyền vào chai dịch, đuổi khí.

Chuẩn bị dịch truyền, Đảm bảo không có khí trong hệ thống dây  truyền dịch

5

Mở cửa của thân máy, nhấn cần kẹp ống phía dưới cửa, mở kẹp ra cho đến khi nghe tiếng click

Gắn bộ dây truyền dịch vào thân máy

6

Lắp đầu dò nhỏ giọt vào vị trí 2/3 trên của bầu nhỏ giọt.

Để xác định số giọt dịch truyền/ml

7

Ấn phím mũi tên “Lên/ Xuống”

Để máy xác nhận và lựa chọn đúng bộ truyền dịch được sử dụng

8

Ấn phím “Select” phím mũi tên “Lên/ Xuống”

Cài đặt tốc độ truyền dịch

9

Ấn phím “Select” phím mũi tên lên

Cài đặt giới hạn thể tích truyền dịch

10

Nhấn PURGE để hiển thị PURGE nhả ra rồi nhấn lại

Để thực hiện bơm nhanh tống hết bọt khí ra khỏi đường truyền dịch  (nếu có).

11

Đưa kim của bộ truyền dịch vào tĩnh mạch người bệnh (thực hiện truyền dịch)/hoặc thay vào đường truyền đã có.

Để nối máy truyền với người bệnh

12

Ấn phím START

Để bắt đầu truyền dịch

13

Thường xuyên theo dõi NB trong khi truyền dịch: Lượng dịch còn lại trong chai và lượng dịch đã chảy xuống máy, báo động của máy (đường truyền không thông, có bọt khí,..); các triệu chứng bất thường hoặc NB khó chịu, rét run, khó thở,…

Xử lý những bất thường (nếu có) …

An toàn cho NB khi truyền dịch

14

Khi sử dụng xong, Ấn phím STOP Ấn phím ON/OFF

Ngừng truyền dịch, tắt máy

15

Thu dọn dụng cụ, phân loại chất thải: Lau chùi máy bằng khăn mềm

KSNK

Bảo quản máy sau khi dùng

16

Ghi hồ sơ chăm sóc:

Ghi ngày, giờ thực hiện, tên dịch, tốc độ, thời gian (thuốc, liều lượng, hàm lượng nếu có).

Diễn biến của người bệnh xảy ra trong và sau khi truyền.

Để đảm bảo việc chăm sóc được liên tục và tiện lợi.

TT

Nội dung

Mức độ

Đạt

Không đạt

Ghi chú

1

Nhận định và chuẩn bị người bệnh

2

Chuẩn bị điều dưỡng

3

Chuẩn bị máy truyền dịch

4

Chuẩn bị đường truyền, đuổi khí.

5

Mở cửa của thân máy, nhấn cần kẹp ống ….

6

Lắp đầu dò nhỏ giọt

7

Ấn phím mũi tên “Lên/ Xuống”

8

Ấn phím “Select” phím mũi tên “Lên/ Xuống”

9

Ấn phím “Select” phím mũi tên lên

10

Nhấn PURGE để hiển thị PURGE nhả ra rồi nhấn lại

11

Đưa kim của bộ truyền dịch vào tĩnh mạch người bệnh (thực hiện truyền dịch) / hoặc thay vào đường truyền đã có

12

Ấn phím START

13

Theo dõi NB trong khi truyền dịch

Xử lý những bất thường (nếu có)

14

Ấn phím STOP

Ấn phím ON/OFF

15

Thu dọn dụng cụ, phân loại chất thải: Lau chùi máy 

16

Ghi hồ sơ chăm sóc

TT

Thực hiện

Lý  do

1

Nhận định và chuẩn bị người bệnh:

Nhận định: đúng NB, ý thức, tình trạng NB, vị trí tiêm, tiền sử dị ứng, sự hợp tác, chỉ định của BS

Thông báo cho người bệnh về thủ thuật sắp làm

2

Chuẩn bị điều dưỡng: 

Trang phục, vệ sinh tay, đi găng

Hạn chế nhiễm khuẩn chéo

3

Chuẩn bị dụng cụ: Bơm tiêm cỡ phù hợp, kim tiêm, dây tiêm, dịch pha, dung dịch sát khuẩn, găng… bơm tiêm điện. 

Lấy thuốc vào bơm tiêm: thực hiện - 5 đúng, pha thuốc theo chỉ định, lấy đủ thuốc vào bơm tiêm, lắp dây tiêm, đặt vào khay vô khuẩn.

Dụng cụ đủ, phù hợp

4

Chuẩn bị máy: 

Nối dây nguồn vào máy

Ấn phím ON/OFF

Cấp điện, khởi động máy

5

Lắp bơm tiêm vào máy:

Lấy bơm tiêm (đã có thuốc); 

Nâng kẹp giữ thân bơm tiêm lên

Bóp và di chuyển kẹp giữ đuôi pittông

Hạ kẹp giữ thân bơm tiêm xuống

Gắn bơm tiêm vào máy

Gắn kẹp với đuôi pittông

Để giữ chắc chắn thân bơm tiêm

6

Ấn phím SET

Vào chương trình cài đặt chế độ hoạt động của máy

7

Ấn các phím mũi tên

Để cài đặt vận tốc tiêm cho phù hợp với chỉ định của bác sĩ

8

Ấn phím “Bolus” trong khi ấn giữ phím “Total vol”

Để đuổi khí từ bơm tiêm đến đầu mũi kim tiêm

9

Nối dây tiêm vào đường truyền của NB, hoặc thực hiện luồn kim vào TM người bệnh.

Nối hệ thống tiêm với người bệnh

10

Ấn phím START/STOP

Bắt đầu đưa thuốc vào người bệnh

11

Theo dõi trong khi tiêm: cảm giác của NB, mạch, HA, Lượng dịch còn lại trong chai và lượng dịch đã chảy xuống máy, cảnh báo của máy (nếu có).

Xử trí khi có biểu hiện bất thường

An toàn cho NB trong khi tiêm

12

Kết thúc tiêm: 

Ấn phím START/STOP

Nâng kẹp giữ thân bơm tiêm lên

Ấn phím ON/OFF

Tạm dừng máy

Để nhấc bơm tiêm ra

13

Rút kim, sát khuẩn (nếu NB không có chỉ định truyền dịch tiếp theo).

14

Thu dọn dụng cụ, phân loại rác,

Lau thân máy

Tháo găng, VS tay

Hạn chế nhiễm khuẩn 

Bảo quản máy 

15

Ghi hồ sơ chăm sóc:

Ghi ngày, giờ thực hiện, tên thuốc, liều lượng và những diễn biến của người bệnh xảy ra trong và sau khi tiêm.

Lưu thông tin

TT

Nội dung

Mức độ

Đạt

Không đạt

Ghi chú

1

Nhận định và chuẩn bị người bệnh

2

Chuẩn bị điều dưỡng 

3

Chuẩn bị dụng cụ

Lấy thuốc vào bơm tiêm

4

 Chuẩn bị máy

5

Lắp bơm tiêm vào máy

6

Ấn phím SET

7

Ấn các phím mũi tên

8

Ấn phím “Bolus” trong khi ấn giữ phím “Total vol”

9

Nối dây tiêm vào đường truyền của NB, hoặc thực hiện luồn kim vào TM người bệnh. 

10

Ấn phím START/STOP

11

Theo dõi trong khi tiêm: 

Xử trí khi có biểu hiện bất thường

12

Kết thúc tiêm 

13

Rút kim, sát khuẩn (nếu NB không có chỉ định truyền dịch tiếp theo)

14

Thu dọn dụng cụ, phân loại rác,  Lau thân máy; tháo găng, VS tay

15

Ghi hồ sơ chăm sóc

TT

Thực hiện

Lý  do

1

Nhận định và chuẩn bị người bệnh:

Xác định NB và thông tin cá nhân của NB

Thông báo, giải thích cho NB về thủ thuật

NB nằm ngửa thoải mái, tháo đồ trang sức bằng kim loại; nếu là TE có thể phải dùng thuốc an thần (ví không hợp tác).

Tránh nhầm lẫn NB và kết quả điện tâm đồ.

NB yên tâm hợp tác

Kết quả không bị nhiễu

2

Chuẩn bị điều dưỡng: trang phục, VS tay

3

Chuẩn bị dụng cụ:

Máy ghi điện tâm đồ phù hợp với chỉ định; dây tiếp đất, đủ dây dẫn và điện cực; gel…

4

Sát khuẩn vị trí sẽ đặt điện cực trên da NB bằng gạc tẩm cồn.

Để da và điện cực được tiếp xúc tốt

5

Gắn điện cực vào thành ngực NB

Bôi một lớp gel mỏng rồi gắn các điện cực tại các vị trí:

V1 đỏ: Khoang liên sườn 4, sát bờ phải xương ức

V2 vàng: Khoang liên sườn 4, sát bờ trái xương ức

V3 xanh: Giữa V2 và V4

V4 nâu: Giao điểm khoang liên sườn 5 với đường giữa xương đòn bên trái

V5 đen: Giao điểm khoang liên sườn 5 với đường nách trước bên trái.

V6 tím: Giao điểm khoang liên sườn 5 với đường nách giữa bên trái.

Xác định đúng vị trí điện cực tiếp xúc với cơ thể người bệnh để ghi được điện tâm đồ chuẩn.

6

Kẹp điện cực vào các chi: Bôi gel trước khi kẹp điện cực vào chi 

RA đỏ: Cổ tay phải

LA vàng: Cổ tay trái

LL xanh: Cổ chân trái

RL đen: Cổ chân phải

7

Gắn dây dẫn từ máy vào các điện cực tương ứng

Cho máy tiếp xúc với người bệnh

8

Kiểm tra lại dây dẫn và các điện cực: Kiểm tra xem dây dẫn được nối đúng và phù hợp với các điện cực, dây dẫn có bị căng quá hoặc quá lỏng.

9

Nhắc nhở người bệnh nằm yên, thư giãn, thở đều, không vận động trong khi ghi điện tâm đồ.

Để ghi được điện tâm đồ tốt nhất mà không bị nhiễu sóng.

10

Ghi sóng chuẩn: Ấn vào nút TEST Ấn nhẹ vào nút ghi điện tâm đồ

Làm cơ sở cho đọc kết quả. Ghi được hình ảnh điện tâm đồ của các chuyển đạo.

11

Nếu thấy dấu hiệu bất thường: Kiểm tra lại điện cực, điểm nối điện cực - dây dẫn

Xử lý nguyên nhân gây đồ thị bị nhiễu hoặc mờ.

12

Động viên người bệnh

Để người bệnh cảm thấy thoải mái và yên tâm khi ghi điện tâm đồ

13

Nếu phát hiện thấy có hình ảnh rối loạn nhịp tim:  Ghi lại chuyển đạo DII và V1.

Xác định được rõ hơn sự rối loạn nhịp tim.

14

Lấy phiếu ghi điện tim từ máy in, ghi đủ các thông tin cần thiết:

Đảm bảo ECG được dán đúng tên người bệnh (họ tên người bệnh, số phòng và ngày giờ tiến hành làm thủ thuật).

Tránh nhầm lẫn kết quả của người bệnh.

15

Xong kỹ thuật và trả kết quả:

Tháo điện cực, vệ sinh da cho NB

Chuyển kết quả cho BS đọc trước khi trả cho NB, hoặc dán kết quả vào hồ sơ NB (NB đang nằm viện).

16

Thu dọn dụng cụ: 

Vệ sinh máy bằng khăn mềm sạch, sắp xếp dụng cụ theo quy định Phân loại chất thải, vệ sinh tay.

Bảo quản máy, giúp thủ thuật được tiến hành thuận lợi cho người bệnh sau.

TT

Nội dung

Mức độ

Đạt

Không đạt

Ghi chú

1

Nhận định và chuẩn bị người bệnh

2

Chuẩn bị điều dưỡng: trang phục, VS tay 

3

Chuẩn bị dụng cụ

4

Sát khuẩn vị trí sẽ đặt điện cực 

5

Gắn điện cực vào thành ngực NB

6

Kẹp điện cực vào các chi: Bôi gel 

7

Gắn dây dẫn từ máy vào các điện 

8

Kiểm tra lại dây dẫn và các điện cực: 

9

Nhắc nhở người bệnh nằm yên, thư giãn, 

10

Ghi sóng chuẩn: Ấn vào nút TEST Ấn nhẹ vào nút ghi điện tâm đồ

11

Nếu thấy dấu hiệu bất thường: Kiểm tra lại

12

Động viên người bệnh

13

Ghi lại chuyển đạo DII và V1

14

Lấy phiếu ghi điện tâm đồ từ máy in, ghi đủ các thông tin cần thiết.

15

Xong kỹ thuật và trả kết quả

16

Thu dọn dụng cụ; VS tay.

TT

Năng lực

Mức độ đạt

Làm độc lập, không cần sự hỗ trợ       

(2)

Làm được, cần có sự hỗ trợ

(1)

Không làm hoặc        làm sai

(0)

1

Sử dụng máy theo dõi Monitor đúng quy trình, hiệu quả, an toàn.

2

Sử dụng máy truyền dịch đúng quy trình, hiệu quả, an toàn.

3

Sử dụng bơm tiêm điện đúng quy trình, hiệu quả, an toàn.

4

Sử dụng máy điện tâm đồ đúng quy trình, hiệu quả, an toàn.

5

Nhận định các dấu hiệu bất thường khi theo dõi và chăm sóc người bệnh; đưa ra cách xử lý phù hợp.

6

Quản lý máy theo dõi và chăm sóc người bệnh đúng quy định.