Cập nhật chẩn đoán và điều trị bệnh trẻ em: Dinh dưỡng cho bệnh nhi trước và sau phẫu thuật

Cập nhật chẩn đoán và điều trị bệnh trẻ em: Dinh dưỡng cho bệnh nhi trước và sau phẫu thuật

TS.Nguyễn Thị Thuý Hồng

ĐẠI CƯƠNG

Dinh dưỡng đóng một vai trò quan trọng đối với sự phát triển của trẻ, đặc biệt khi trẻ bị phẫu thuật. Dinh dưỡng là yếu tố độc lập góp phần vào kết quả phẫu thuật, giảm tỉ lệ biến chứng sau phẫu thuật, giúp bệnh nhi đủ sức vượt qua cuộc phẫu thuật do mất máu, dịch thể, stress và các rối loạn chuyển hoá.

DINH DƯỠNG TRƯỚC PHẪU THUẬT

Thời gian nhịn ăn trước phẫu thuật:

Theo hiệp hội Gây mê Hoa Kỳ, thời gian nhịn ăn trước phẫu thuật khác nhau phụ thuộc vào từng loại thức ăn.

Bảng 1. Khuyến nghị thời gian nhịn ăn trước phẫu thuật

Sử dụng dung dịch carbonhydrate trước và trong phẫu thuật

Phá vỡ quá trình dị hóa do nhịn ăn qua đêm. 

Giảm tình trạng sản xuất đường nội sinh. 

Liều lượng: dung dịch carbohydrate (đường uống): 10ml/kg.

DINH DƯỠNG SAU PHẪU THUẬT

Dinh dưỡng đường tiêu hoá

Sữa mẹ là lựa chọn tối ưu nhất. 

Sữa công thức: ưu tiên sữa thuỷ phân (MCT hoặc LCT). 

Có thể phối hợp: arginine, omega-3, nucleotide, glutamine và chất chống oxy hoá để tăng cường đáp ứng miễn dịch cơ thể.

Dinh dưỡng qua đường miệng

Cho ăn liên tục hoặc chia nhỏ bữa hoặc phối hợp cả 2 phương pháp. 

Kiểm tra dung nạp thức ăn bằng đánh giá lượng thức ăn tồn dư bữa trước.

Dinh dưỡng qua qua ống thông (sonde)

Nuôi ăn bằng ống thông sớm (trong vòng 24 giờ): nếu dinh dưỡng bằng miệng không đủ (<50% nhu cầu) trong 7 ngày. 

Hình 1. Quy trình cho ăn đường tiêu hóa qua ống sonde mũi- dạ dày và mở thông dạ dày (1-6 tuổi, 10-20 kg)

Hình 2. Quy trình cho ăn đường tiêu hóa qua sonde mũi-hỗng tràng và đường dạ dày-hỗng tràng (1-6 tuổi, 10-20kg)

Dinh dưỡng đường tĩnh mạch

Nên trong thời gian ngắn và ngừng hoàn toàn khi trẻ có khả năng dung nạp. - Chỉ định khi nuôi dưỡng đường tiêu không đạt 50% nhu cầu trong 7 ngày.

Công thức dinh dưỡng

Hình 3. Quy trình nuôi dưỡng đường tĩnh mạch

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Brady M, Kinn S, Ness V et al. Preoperative fasting for preventing perioperative complications in children. Cochrane Database Syst Rev. 2009; (4), CD005285.

Gawecka A and Mierzewska S.M. Tolerance of, and metabolic effects of, preoperative oral carbohydrate administration in children - a preliminary report. Anaesthesiol Intensive Ther. 2014; 46(2): 61–64.

Eaton S. Nutrition in the paediatric surgical patient. Surg Oxf. 2019; 37(4): 195–198.

Lapillonne A, Fidler M.N, Goulet et al.  ESPGHAN/ESPEN/ESPR/CSPEN guidelines on pediatric parenteral nutrition: Lipids. Clin Nutr. 2018; 37(6): 2324–2336.

Wischmeyer P.E, Carli F, Evans D.C et al (2018). American Society for enhanced recovery and perioperative quality initiative joint consensus statement on nutrition screening and therapy within a surgical enhanced recovery pathway. Anesth Analg. 2018; 126(6): 1883–1895.