Cập nhật chẩn đoán và điều trị bệnh trẻ em: Dinh dưỡng trong điều trị viêm tụy cấp ở trẻ em

Cập nhật chẩn đoán và điều trị bệnh trẻ em: Dinh dưỡng trong điều trị viêm tụy cấp ở trẻ em

TS.Nguyễn Thị Thúy Hồng

ĐẠI CƯƠNG

Hiện nay, điều trị viêm tụy cấp ở trẻ em tùy thuộc giai đoạn, mức độ, nguyên nhân gây bệnh, trong đó dinh dưỡng điều trị đã được hiệp hội Tiêu hóa, Gan mật và Dinh dưỡng Châu Âu (ESPGHAN) và NASPGHAN (Hiệp hội Tiêu hóa, Gan mật và Dinh dưỡng Bắc Mỹ) đưa ra hướng dẫn can thiệp dinh dưỡng. Tại Việt Nam, các khuyến nghị dinh dưỡng trong điều trị viêm tuỵ cấp ở trẻ em đã được áp dụng.

ĐIỀU TRỊ

Mục tiêu và nguyên tắc của dinh dưỡng điều trị

Ngăn ngừa thiếu hụt dinh dưỡng. 

Hỗ trợ dinh dưỡng đường ruột sớm ngay khi huyết động ổn định.

Ổn định đường huyết.

Kiểm soát các bệnh lý và biến chứng.

Phòng viêm tuỵ cấp tái diễn.

Điều trị cụ thể

Nhu cầu các chất dinh dưỡng

Tăng cường carbohydrates và protein, giảm lipid. Tránh ăn quá mức gây tăng đường huyết.

Bảng 1. Nhu cầu các chất dinh dưỡng

Cách nuôi dưỡng

Thời điểm hỗ trợ dinh dưỡng (đường ruột)

Bắt đầu sớm trong vòng 24-48 giờ kể từ khi nhập viện.

Bảng 1. Lợi ích của việc nuôi ăn đường ruột sớm

Đường nuôi dưỡng 

Viêm tuỵ cấp nhẹ đến trung bình: Nên nuôi dưỡng qua đường miệng, ngay khi trẻ bắt đầu có cảm giác thèm ăn. Ăn tăng dần khi cơn đau bụng và enzyme tuỵ giảm dần. 

Viêm tuỵ cấp nặng: Nên kết hợp dinh dưỡng qua đường ruột và đường tĩnh mạch nếu trẻ không đạt được mục tiêu năng lượng qua dinh dưỡng đường ruột.

Lưạ chọn công thức dinh dưỡng

Cho ăn tăng dần khi cơn đau bụng giảm và enzyme tuỵ giảm dần. 

Bắt đầu ăn lỏng trong 24 giờ đầu và sau đó ăn mềm ít chất béo. Nếu dung nạp, sau 24 giờ có thể thêm ít thức ăn rắn có chất béo. 

Ưu tiên công thức dinh dưỡng nguyên tố và bán nguyên tố (chứa các peptide chuỗi nhỏ và triglyceride chuỗi trung bình (MCTs): Sữa công thức thuỷ phân đạm whey và casein: Pregestimilk, nutramigen, alimentum, peptamen junior.

Bảng 2. Tóm tắt khuyến nghị về dinh dưỡng trong điều trị viêm tuỵ cấp

Điều trị hỗ trợ

Bổ sung dinh dưỡng miễn dịch, probiotic, glutamine (nếu trẻ có chỉ định nuôi dưỡng tĩnh mạch hoàn toàn).

Omega 3: giảm thiểu đáp ứng viêm hệ thống của tuỵ và các tạng.

TÀI LIỆU THAM KHẢO

Abu E.H, Aliye U.C, Steven L et al. Nutritional considerations in pediatric pancreatitis: A position paper from the NASPHAN pancreas committee and ESPHAN cystic fibrosis/pancreas working group. J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2019; 67(1): 131-143.

Bai H.X, Lowe M.E, Husain S.Z. What have we learned about acute pancreatitis in children? J Pediatr Gastroenterol Nutr. 2011; 52: 262-270.

Pan LL, Li J, Shamoon M, Bhatia M et al. Recent advances on nutrition in treatment of acute pancreatitis. Front Immunol. 2017; 30(8):762.